òåêñò • ïåðåâîäû • commentarii • varialectio • prosodia
Quamvis, Scaeva, satis per te tibi consulis et scis,
quo tandem pacto deceat maioribus uti,
disce, docendus adhuc quae censet amiculus, ut si
caecus iter monstrare velit; tamen adspice, siquid
5 et nos, quod cures proprium fecisse, loquamur.
si te grata quies et primam somnus in horam
delectat, si te pulvis strepitusque rotarum,
si laedit caupona, Ferentinum ire iubebo;
nam neque divitibus contingunt gaudia solis
10 nec vixit male, qui natus moriensque fefellit:
si prodesse tuis pauloque benignius ipsum
te tractare voles, accedes siccus ad unctum.
‘si pranderet holus patienter, regibus uti
nollet Aristippus.’ ‘si sciret regibus uti,
15 fastidiret holus, qui me notat.’ utrius horum
verba probes et facta, doce, vel iunior audi,
cur sit Aristippi potior sententia. namque
mordacem Cynicum sic eludebat, ut aiunt:
‘scurror ego ipse mihi, populo tu: rectius hoc et
20 splendidius multo est. equos ut me portet, alat rex,
officium facio: tu poscis vilia – verum
dante minor, quamvis fers te nullius egentem.’
omnis Aristippum decuit color et status et res,
temptantem maiora, fere praesentibus aequum.
25 contra, quem duplici panno patientia velat,
mirabor, vitae via si conversa decebit.
alter purpureum non exspectabit amictum,
quidlibet indutus celeberrima per loca vadet
personamque feret non inconcinnus utramque;
30 alter Mileti textam cane peius et angui
vitabit chlanidem, morietur frigore, si non
rettuleris pannum. refer et sine vivat ineptus.
res gerere et captos ostendere civibus hostis
attingit solium Iovis et caelestia temptat:
35 principibus placuisse viris non ultima laus est.
‘non cuivis homini contingit adire Corinthum.’
sedit qui timuit, ne non succederet. ‘esto.
quid? qui pervenit, fecitne viriliter?’ atqui
hic est aut nusquam, quod quaerimus. hic onus horret
40 ut parvis animis et parvo corpore maius,
hic subit et perfert. aut virtus nomen inane est,
aut decus et pretium recte petit experiens vir.
coram rege suo de paupertate tacentes
plus poscente ferent – distat, sumasne pudenter
45 an rapias: atqui rerum caput hoc erat, hic fons.
‘indotata mihi soror est, paupercula mater
et fundus nec vendibilis nec pascere firmus’
qui dicit, clamat: ‘victum date.’ succinit alter:
‘et mihi.’ dividuo findetur munere quadra.
50 sed tacitus pasci si posset corvus, haberet
plus dapis et rixae multo minus invidiaeque.
Brundisium comes aut Surrentum ductus amoenum
qui queritur salebras et acerbum frigus et imbris
aut cistam effractam et subducta viatica plorat,
55 nota refert meretricis acumina, saepe catellam,
saepe periscelidem raptam sibi flentis, uti mox
nulla fides damnis verisque doloribus adsit.
nec semel inrisus triviis attollere curat
fracto crure planum. licet illi plurima manet
60 lacrima, per sanctum iuratus dicat Osirim:
‘credite, non ludo; crudeles, tollite claudum’:
‘quaere peregrinum’ vicinia rauca reclamat.
Íà ñàéòå èñïîëüçóåòñÿ ãðå÷åñêèé øðèôò.